Υποστηρικτικό Υπόμνημα για το «Επίδομα Επικίνδυνης και Ανθυγιεινής Εργασίας»

Η υπουργική απόφαση μιλά για όσους απασχολούνται στη μεταφορά . Η γνώμη μας είναι ότι εάν ο νομοθέτης ήθελε να περιορίζεται το επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας  στους εκτελούντες  το μεταφορικό έργο  θα έλεγε «οι οδηγοί απορριμματοφόρων», κάτι που δεν κάνει!

 (έχει δοθεί στα μέλη του ΔΣ του Σωματείου ώστε να συνοδεύει αίτμα τροποποίησης  Υπ. Αποφ.)

Θέμα: Υποστηρικτικό Υπόμνημα για το «Επίδομα Επικίνδυνης και Ανθυγιεινής Εργασίας»

Α.  Η επικινδυνότητα και το ανθυγιεινό του εργασιακού περιβάλλοντος των εγκαταστάσεων διαχείρισης απορριμμάτων χαρακτηρίζει  το σύνολο του χώρου των εγκαταστάσεων/ δραστηριότητων, εκ της φύσεως των εγκαταστάσεων, και επιβαρύνει την σωματική και ψυχική υγεία των εργαζομένων ανεξαρτήτως της ειδικότερης εργασίας -ειδικότητας των απασχολούμενων.  Ο βαθμός επικινδυνότητας & ανθυγιεινού της εργασίας αυξομειώνεται στις ειδικότερες  θέσεις εργασίας αλλά δεν είναι πουθενά μηδενικός.

Αυτό γιατί:

1.         Οι αέριοι ρύποι, οι οσμές και η σκόνη, ρύποι επιβαρυμένοι και με μολυσματικούς  παράγοντες παράγονται, διακινούνται και επικάθονται σε όλο το χώρο όπως και μεταφέρονται κατά περίπτωση εκτός των ορίων των εγκαταστάσεων. Είναι προφανές ότι η συγκέντρωση των ρύπων είναι μεγαλύτερη εντός των ορίων των εγκαταστάσεων  όπου και παράγονται.

Γι αυτό ακριβώς και προκειμένου να μην μεταφέρονται μολυσματικοί παράγοντες εκτός εγκατάστασης οι εργαζόμενοι επιβάλλεται να χρησιμοποιούν τα αποδυτήρια,  να εργάζονται με φόρμες εργασίες που παραμένουν προς πλύσιμο στην εγκατάσταση  κλπ.

2.          Οι εργαζόμενοι συνεχώς και  καθ΄ όλο το ωράριο εργασίας υποχρεούνται να βιώνουν  την οσμή και την θέαση των απορριμμάτων. Μάλιστα μέρος εξ αυτών υποχρεούνται να έχουν άμεση σωματική επαφή με τους σωρούς των χύδην απορριμμάτων. Αυτό που αξιολογείται ως αισθητική υποβάθμιση του περιβάλλοντος όσον αφορά στις επιπτώσεις για τη  χωροθέτηση εγκαταστάσεων διαχείρισης απορριμμάτων, για τους εργαζόμενους  συνιστά  σαφή επιβάρυνση στον ψυχισμό τους.

3.  Η  απόπειρα λαθραίας εισόδου στους χώρους συνιστά παγιωμένη κατάσταση με συνέπεια οι εργαζόμενοι προσερχόμενοι στην εργασία τους να τελούν σε φόβο .

4.  Τα παραπάνω είναι κοινά για όλους και μεγενθύνονται ή και προστίθενται περαιτέρω παράγοντες επικινδυνότητας στις διάφορες θέσεις εργασίας. Δονήσεις, Θόρυβος, επικινδυνότητα σωματικής ασφάλειας κλπ.

Β. Ασάφειες - Ζητήματα  ορθής ερμηνείας και  εφαρμογής του νόμου και ειδικότερα:

Β1. Σύμφωνα με την ΚΥΑ οικ. 2/16519/0022/24.02.2012 (ΦΕΚ 465/24.02.2012 τ. Β΄)

«     Στην κατηγορία Α΄ περιλαμβάνονται οι κάτωθι ειδικότητες:

α)…β)… γ) Το προσωπικό που απασχολείται στη συγκομιδή  και  αποκομιδή, μεταφορά, διαλογή, επιστασία, καταστροφή  απορριμμάτων σε συνεργείασυντήρησης και επισκευής των μέσων καθαριότητας και με το πλύσιμο αυτώνκαθώς και οι οδοκαθαριστές, οι εργάτες αφοδευτηρίων, οι χειριστές μηχανικώνσαρώθρων, οι εργάτες ταφής και εκταφής νεκρών, οι καθαριστές οστών, οι εργάτεςκαι τεχνίτες ασφαλτόστρωσης, οι τοποθετητές μαρμάρων και πλακών, οι κατεργαστέςκαι κόπτες μαρμάρων, οι σφαγείς και εκδορείς ζώων και πτηνών, οι εναερίτεςηλεκτρολόγοι, οι εργάτες και τεχνίτες αποχέτευσης, οι οδηγοί ανοιχτών φορτηγώνκαι βαρέων φορτηγών μεικτού βάρους άνω των 3,5 τόνων και λεωφορείων και  οι χειριστές μηχανημάτων έργου.

1. Ανακύπτουν σοβαρά ερωτήματα, κατά την άποψη μας, προκειμένου για την εφαρμογή της, όπως : 

α) Με την αναφορά απασχολείται…..π.χ. στη διαλογή…. νοείται η απασχόληση σε εγκατάσταση διαλογής, η οποία προφανώς για να λειτουργεί και εξυπηρετεί τον σκοπό της συμπεριλαμβάνει, κατά νόμο, μια σειρά διακεκριμένες δραστηριότητες (είδη εργασιών), ή νοείται η εκτέλεση της επί μέρους, διακεκριμένης, εργασίας διαλογής ;

β) Με την αναφορά απασχολείται…..π.χ. στη μεταφορά …. νοείται η απασχόληση σε εγκατάσταση μεταφοράς (σταθμός μεταφόρτωσης απορριμμάτων), η οποία προφανώς για να λειτουργεί και εξυπηρετεί τον σκοπό της συμπεριλαμβάνει, κατά νόμο, μια σειρά διακεκριμένες δραστηριότητες (είδη εργασιών), ή νοείται η εκτέλεση μόνο της επί μέρους, διακεκριμένης, εργασίας του μεταφορικού έργου ;

Η γνώμη μας είναι ότι εάν ο νομοθέτης ήθελε να περιορίζεται στους εκτελούντες  το μεταφορικό έργο  θα έλεγε «οι οδηγοί απορριμματοφόρων», κάτι που δεν κάνει.

Άρα πρέπει να ξεκαθαρίσει τι εννοεί  «όσοι απασχολούνται στη μεταφορά …κλπ» .Επιβάλλεται λοιπόν τροποποίηση ή ερμηνευτική εγκύκλιος ώστε να μην αιωρείται μια ασάφεια που δεν μπορεί να επιλυθεί και οδηγεί σε άδικους αποκλεισμούς.

Β2.  Δεν είναι σαφές τι σημαίνουν οι όροι συγκομιδή, αποκομιδή, μεταφορά, διαλογή, επιστασία, καταστροφή απορριμμάτων και μέσα καθαριότητας.

Με την αναφορά σε μεταφορά νοείται και η μεταφόρτωση;

Με την αναφορά σε συγκομιδή, αποκομιδή νοείται η συλλογή;

Με την αναφορά σε διαλογή νοείται η «επεξεργασία» και η «αξιοποίηση» ;

Με την αναφορά σε μέσα καθαριότητας νοούνται όλες οι κατηγορίες εξοπλισμού, όπως οχήματα μεταφοράς απορριμμάτων, κάδοι συλλογής, αυτοκινούμενος ή και πάγιος εξοπλισμός επεξεργασίας ή και διευθέτησης απορριμμάτων κλπ ή όχι;

Τα εν λόγω ερωτήματα τίθενται δεδομένου ότι δεν υπάρχει συμφωνία ανάμεσα στους όρους που αναφέρονται στο  εν λόγω εδάφιο γ, της παρ.2 και στους όρους του ισχύοντος θεσμικού πλαισίου για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, σε εφαρμογή των οποίων προσδιορίζονται οι δραστηριότητες του ΕΔΣΝΑ και το αντικείμενο απασχόλησης του προσωπικού του.

Μετά και την έκδοση του ν. 4042/2012 και του ν. 4071/2012     ισχύουν τα κάτωθι :

1.   Στο  αντικείμενο του ΕΔΣΝΑ , σύμφωνα με την παρ. 1 του αρ. 211 του ν. 3852/2010 όπως  συμπληρώθηκε με το αρ. 17, παρ. 5 α  του  ν. 4071/2012   περιλαμβάνεται  και «η μεταφόρτωση» .

2.   Με τον  ν. 4042/2012 (Ποινική Προστασία του Περιβάλλοντος…)

 2.1. ορίζονται οι έννοιες : 

2.2. Με την  με Αριθ. Η.Π. 50910/2727  (ΦΕΚ Β΄ 1909/22.12.2003) για την διαχείριση στερεών αποβλήτων (παραμένει σε ισχύ) ορίζονται οι έννοιες : 

α) «διαχείριση»: η συλλογή, η μεταφορά, μεταφόρτωση, η προσωρινή 

αποθήκευση, η αξιοποίηση και η διάθεση των αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένης της εποπτείας των εργασιών αυτών, καθώς και της μετέπειτα φροντίδας των χώρων διάθεσης.

 β) «διάθεση»: κάθε εργασία που αναφέρεται στο Παράρτημα IV. A (εργασίες 

διάθεσης) της παρούσας απόφασης.

 γ) «αξιοποίηση»: κάθε εργασία ανακύκλωσης ή και ανάκτησης υλικών ή 

ενέργειας από τα απόβλητα, που περιγράφεται στο Παράρτημα IV.Β (εργασίες 

αξιοποίησης) της παρούσας απόφασης.

 δ) «επεξεργασία»: η εφαρμογή ή ο συνδυασμός φυσικών, χημικών, θερμικών και 

βιολογικών διεργασιών που μεταβάλλουν τα χαρακτηριστικά των αποβλήτων, έτσι 

ώστε να περιορίζεται ο όγκος ή οι επικίνδυνες ιδιότητές τους, να διευκολύνεται ο χειρισμός τους ή και να επιτυγχάνεται η ανάκτηση υλικών ή ενέργειας.

 ε) «συλλογή»: η συγκέντρωση, ο διαχωρισμός σε κατηγορίες υλικών σύμφωνα με 

τις φυσικές ή/και χημικές ιδιότητες τους, ή/και η ανάμειξη των αποβλήτων για 

τη μεταφορά τους. Στην έννοια της συλλογής περιλαμβάνεται και η 

συγκέντρωση/τοποθέτηση των αποβλήτων σε κάδους μέχρι να πραγματοποιηθεί η 

μεταφορά τους.

στ) «μεταφορά»: το σύνολο των εργασιών μετακίνησης των αποβλήτων από τα μέσα 

ή τους χώρους συλλογής στους χώρους διάθεσης, αξιοποίησης ή μεταφόρτωσης.

 ζ) «μεταφόρτωση»: οι εργασίες μετακίνησης των αποβλήτων από τα μέσα ή 

χώρους  συλλογής σε άλλα μέσα μεταφοράς με ενδεχόμενη συμπίεσή τους (στην έννοια 

αυτή περιλαμβάνεται κινητός ή σταθερός σταθμός μεταφόρτωσης)

Οι έννοιες  συγκομιδή, αποκομιδή, διαλογή, καταστροφή απορριμμάτων δεν ορίζονται.

Επίσης παραμένει σε ισχύ 

Επιπλέον, με την Υπουργική Απόφαση Η.Π.13588/725/2006 «Μέτρα όροι και περιορισμοί για την διαχείριση επικινδύνων αποβλήτων σε συμμόρφωση με τις διατάξεις της οδηγίας 91/689/ΕΟΚ «για τα επικίνδυνα απόβλητα», η οποία επίσης έχει ενδιαφέρον για τις υπηρεσίες του ΕΔΣΝΑ και παραμένει σε ισχύ ,  ορίζονται :

      «….8. «Μεταφορά»: Το σύνολο των εργασιών μετακίνησης των αποβλήτων στους χώρους ή εγκαταστάσεις διάθεσης, αξιοποίησης, μεταφόρτωσης ή αποθήκευσης.

9. «Μεταφόρτωση»: Η φόρτωση των αποβλήτων από το μέσο μεταφοράς μέσω κινητής μονάδας ή μόνιμης εγκατάστασης, σε άλλο μέσο μεταφοράς. Για τους σκοπούς της παρούσας απόφασης, η μεταφόρτωση μέσω κινητών μονάδων αποτελεί εργασία μεταφοράς, ενώ η μόνιμη εγκατάσταση μεταφόρτωσης αποτελεί εργασία αποθήκευσης.

10. «Αξιοποίηση»: Κάθε εργασία που αναφέρεται στο Παράρτημα ΙV του άρθρου 19 της παρούσας απόφασης.

11. «Διάθεση»: Κάθε εργασία που αναφέρεται στο Παράρτημα ΙΙΙ του άρθρου 19 της παρούσας απόφασης.

12. «Αποθήκευση»: Η εργασία διάθεσης ή αξιοποίησης που εκτελείται μετά τη συλλογή των αποβλήτων και η οποία χαρακτηρίζεται:

• ως εργασία διάθεσης D15, όταν εκτελείται εν αναμονή μιας από τις εργασίες διάθεσης που αναφέρονται στα σημεία D1 έως D14 του Παραρτήματος ΙΙΙ της παρούσας απόφασης και

• ως εργασία αξιοποίησης R13, όταν εκτελείται εν αναμονή μιας από τις εργασίες αξιοποίησης που αναφέρονται στα σημεία R1 έως R12 του Παραρτήματος IV της παρούσας απόφασης. ….»

Γ. Δυο λόγια για τη Λειτουργία των εγκαταστάσεων διαχείρισης Απορριμμάτων

Η Οργάνωση και Λειτουργία των εγκαταστάσεων /υπηρεσιών  Διαχείρισης Απορριμμάτων  ακολουθεί τα οριζόμενα στην ισχύουσα νομοθεσία διαχείρισης στερεών αποβλήτων[1]. Επαναλαμβάνουμε ότι το  δυσμενές και ανθυγιεινό εργασιακό περιβάλλον δεν περιορίζεται αλλά αφορά το σύνολο του χώρου των εγκαταστάσεων/ δραστηριότητων . 

 Ως εκ τούτου, ύστερα και από τα προαναφερόμενα στις ενότητες Α και Β, προκειμένου για το «Επίδομα Επικίνδυνης και Ανθυγιεινής Εργασίας» σε εφαρμογή της Υπ. Απόφασης, η άποψη μας είναι ότι Δικαιούχοι είναι όλοι όσοι   απασχολούνται επί τόπου στις εγκαταστάσεις . Οι εγκαταστάσεις –δραστηριότητες  προφανώς για να λειτουργούν και εξυπηρετούν τον σκοπό της συμπεριλαμβάνουν, κατά νόμο και σύμφωνα με την επιστήμη και τη τεχνική, μια σειρά διακεκριμένες λειτουργίες (είδη εργασιών) διαφορετικών ειδικοτήτων.

    

    Παραθέτουμε ενδεικτικά τα κάτωθι παραδείγματα:

  

1. Ο ΣΜΑ Σχιστού είναι εγκατάσταση μεταφόρτωσης απορριμμάτων  με σκοπό στην συνέχεια την μεταφοράς τους στους χώρους τελικής διάθεσης. 

Πρόκειται για εγκατάσταση μεταφόρτωσης στερεών αποβλήτων, μέσω σταθερών συγκροτημάτων συμπιεστών. 

Στο  ΣΜΑ Σχιστού και προκειμένου να επιτελέσει τον σκοπό του, περιλαμβάνονται οι  επί μέρους υποδομές, ως αυτές προβλέπονται στην κείμενη νομοθεσία για εγκαταστάσεις μεταφόρτωσης στερεών αποβλήτων, μέσω σταθερών συγκροτημάτων συμπιεστών[2],  στην λειτουργία των οποίων απασχολείται το προσωπικό με την τοποθέτηση του και την σχετική ανάθεση καθηκόντων, αποκλειστικά και κατά πλήρες ωράριο. Ειδικότερα περιλαμβάνονται : 

i) 2 σταθερά  συγκροτήματα  συμπιεστών, έκαστο των οποίων αποτελείται από μία τάφρο υποδοχής –προσωρινής εναπόθεσης απορριμμάτων και από 2  σταθερούς συμπιεστές τροφοδοτούμενοι κάτωθεν αυτής. 

ii) 2 Γεφυροπλάστιγγες διακινουμένων φορτίων στερεών αποβλήτων και οχημάτων μεταφοράς τους

iii) Σταθμός ανεφοδιασμού καυσίμων οχημάτων

(iv) Συνεργείο συντήρησης οχημάτων- κινητού εξοπλισμού  και αποθήκη ανταλλακτικών 

(v) Πλυντήριο οχημάτων, κινητού εξοπλισμού  και κοντέηνερς

(vi) Μονάδα βιολογικού καθαρισμού υγρών αποβλήτων

(vii). Λοιπά δίκτυα :Υποσταθμός υποβιβασμού τάσης και δίκτυα παροχής ρεύματος, Δίκτυο πυρόσβεσης, Δίκτυο εσωτερικής επικοινωνίας (τηλεφωνικής και μεγαφωνικής), Ραδιοδίκτυο επικοινωνίας οχημάτων μεταξύ τους και με το κέντρο βάσης του Σταθμού, δίκτυο κλιματισμού χώρων.

 (viii) Κτιριοδομική υποδομή στέγασης:

.Των λειτουργιών μεταφόρτωσης, σε μέρος του χώρου

.Των συστημάτων κεντρικού χειρισμού και ελέγχου λειτουργίας των εγκαταστάσεων 

μεταφόρτωσης

.Των αποδυτηρίων και αναψυκτηρίου του προσωπικού 

.Του διοικητικού προσωπικού και του ιατρείου

         (ix) στόλος οχημάτων μεταφοράς απορριμμάτων

2. Οι υπηρεσίες τοπικής μεταφόρτωσης στις οποίες απασχολείται το προσωπικό του τμήματος ΤΣΜΑ με την τοποθέτησή του και την σχετική ανάθεση καθηκόντων, αποκλειστικά και κατά πλήρες ωράριο, περιλαμβάνουν τις εργασίες μεταφόρτωσης των απορριμμάτων με απ΄ ευθείας εκφόρτωση  στα οχήματα μεταφοράς και την μεταφορά τους, στη συνέχεια,  στο χώρο διάθεσης.

Οι υπηρεσίες λειοτεμαχισμού στις οποίες απασχολείται το προσωπικό του τμήματος ΤΣΜΑ με την τοποθέτηση του και την σχετική ανάθεση καθηκόντων, αποκλειστικά και κατά πλήρες ωράριο, περιλαμβάνουν την προδιαλογή απορριμμάτων συσσωρευθέντων σε χώρο προσωρινής αποθήκευσης,  την τροφοδοσία με μηχανικά μέσα (φορτωτή) του επεξεργαστή απορριμμάτων (λειοτεμαχιστή), τον λειοτεμαχισμό των απορριμμάτων (λειτουργία επεξεργαστή απορριμμάτων), την μεταφόρτωση των  λειοτεμαχισμένων απορριμμάτων, με  χρήση  μηχανικού  μέσου (φορτωτή),  στα οχήματα μεταφοράς  και στη συνέχεια την μεταφορά αυτών στους χώρους τελικής διάθεσης. 

3. Οι υπηρεσίες του προγράμματος «Διαλογή στην Πηγή»  στις οποίες απασχολείται το προσωπικό του τμήματος Διαχείρισης Προδιαλεγμένων Υλικών με την τοποθέτηση του και την σχετική ανάθεση καθηκόντων, αποκλειστικά και κατά πλήρες ωράριο,  περιλαμβάνουν α) την μεταφορά- τοποθέτηση- εποπτεία των κάδων συλλογής έντυπου υλικού, β) την συλλογή των ειδικών  αποβλήτων (έντυπο υλικό) από τα σημεία προσωρινής συλλογής (κάδοι) με απορριμματοφόρα και γ) την μεταφορά τους στους εκάστοτε χώρους διάθεσης (ήτοι αποκομιδή κατά την κοινή ορολογία) 

                                                         Γ. Ασημακοπούλου

---

[1] 1. Αριθ. οικ. 114218 ΦΕΚ Β' 1016/17.11.97, Κατάρτιση πλαισίου Προδιαγραφών και γενικών  προγραμμάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων.

2. Αριθ. Η.Π. 50910/2727  (ΦΕΚ Β΄ 1909/22.12.2003) Μέτρα και Οροι για τη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων. Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης.

3. Ν. 2939/2001 "Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση 

των συσκευασιών και άλλων Προϊόντων -Ίδρυση Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής 

Διαχείρισης Συσκευασιών και Άλλων Προϊόντων (ΕΟΕ-ΔΣΑΠ) και άλλες διατάξεις" 

(Α' 179).

[2] 1. Αριθ. οικ. 114218 ΦΕΚ Β' 1016/17.11.97, Κατάρτιση πλαισίου Προδιαγραφών και γενικών  προγραμμάτων διαχείρισης στερεών αποβλήτων.

  2. Απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων

  3.Μελέτη Οργάνωσης και Λειτουργίας